Go ata ga ditiragalo tša Go se tsogelwe ga setho sa bonna go Balwetši bao ba nago le kelo ya godimo ya Swikiri ka Mading Diabetes Mellitus] ye e Sepelelanago le Mmele o Montši le Kelo ya Klukhose ka Mading ka Afrika: Tekodišišo ye e Tseneletšego le Tshekatsheko-kakaretšo

Go ata ga ditiragalo tša Go se tsogelwe ga setho sa bonna go Balwetši bao ba nago le kelo ya godimo ya Swikiri ka Mading [[[[Diabetes Mellitus] ye e Sepelelanago le Mmele o Montši le Kelo ya Klukhose ka Mading ka Afrika: Tekodišišo ye e Tseneletšego le Tshekatsheko-kakaretšo

Abstract

Tshedimošo ya mathomong.

Mahu le go lwala ga balwetši bao ba nago le kelo ya godimo ya swikiri ka mading di amantšhwa le malwetši a go hlasela ditšhika tše nnyane le a go hlasela ditšhikakgolo ka bobedi.

Le ge go le bjalo, go na le palo ye e bonalago kudu ya phapano go dinyakišišo tša motheo tša bolwetši bja kelo ya godimo ya swikiri ka mading mabapi le go ata ga go se tsogelwe ga setho sa bonna ka Afrika.

Ka gona, dinyakišišo tše di be di nepile go akanya go ata ga mohlakanelwa ga balwetši ba go se tsogelwe ga setho sa bonna bao ba nago le bolwetši bja kelo ya godimo ya swikiri ka mading ye e sepelelanago le kelo ya mmele o montši (BMI) le kelo ya klukhose ka mading ka Afrika.

Mekgwa.

PubMed, Web of Science, Cochrane Library, Scopus, PsycINFO, African Journals Online, le Google Scholar di ile tša fetlekollwa go dinyakišišo tšeo di bego di lebeletše go se tsogelwe ga setho sa bonna go balwetši bao ba nago le kelo ya godimo ya swikiri ka mading.

Go šomišitšwe ppoloto ya fanele le diteko tša go befela pele ga seemo tša Egger go lekola go tšea lehlakore ga kgatišo.

Go šomišitšwe dipalopalo tša I2 go lekola go fapafapana magareng ga dinyakišišo.

Go dirišitšwe mmotlolo wa DerSimonian le diabe tša sewelo tša Laird go akanya bogolo bja seabe sa mohlakanelwa.

Go dirilwe tshekatsheko ya sehlopha se sennyane le go befela pele ga seemo ka kakaretšo go lebeletšwe naga, bogolo bja sampole, le ngwaga wa kgatišo.

Go šomišitšwe tshekatsheko ya go kwa maikutlo go bona seabe sa dinyakišišo tšeo di dirilwego gatee go kakanyo ka bophara.

Go šomišitšwe softewere ya dipalopalo ya bešene ya 14 ya STATA go tshekatsheko-kakaretšo.

Dipoelo.

Palomoka ya dinyakišišo tše 13 tša bakgathatema go dinyakišišo ba 3,501 di akareditšwe ka dinyakišišong tše.

Re akantše gore ditiragalo tša mohlakanelwa tša go se tsogelwe ga setho sa bonna go balwetši bao ba nago le kelo ya godimo ya swikiri ka mading ka Afrika e be e le 71.45% ((95% CI: 60.22–82.69).

Balwetši bao ba nago le twetšiswikiri bao BMI ya bona e bego e le ≥30 kg/m2 go be go na le kgonagalo ya makga a 1.26 a gore ba ka itemogela go se Tsogelwe ga Setho sa Bonna (AOR = 1.26; 95% CI: 0.73–2.16) gomme bao kelo ya bona ya klukhose ka mading e bego e le <7% go be go na le kgonagalo ya ka fase ga 7% ya gore ba ka itemogela go se tsogelwe ga setho sa bonna (AOR = 0.93; 95% CI: 0.5–5.9), le ge e le gore go be go sa tloge go amana kudukudu le go se tsogelwe ga setho sa bonna.

Mafetšo.

Ditiragalo tša go se tsogelwe ga setho sa bonna go balwetši bao ba nago le kelo ya godimo ya swikiri ka mading ka Afrika di phela di le godimo ka mehla.

Ka gona, maitekelo a go tsena seemo ka bogare le maanophethagatšo ao a sepelelanago le seemo a ka nageng di swanetše go hlangwa go fokotša go ata ga go se tsogelwe ga setho sa bonna magareng ga balwetši bao ba nago le kelo ya godimo ya swikiri ka mading.

Summary Title

70% tša banna bao ba nago le bolwetši bja swikiri ka Afrika di laeditše go se tsogelwe ga setho sa bonna

Dimilione tša balwetši bao ba nago le twetšiswikiri go kgabaganya lefase ba na le bothata bja go se tsogelwe ga setho sa bonna, eupša dipalopalo ka Afrika di be di sa tsebje go fihla gabjale.

Batho bao ba ka balelwago go dimilione tše 425 ba bile le bothata bja bolwetši bja kelo ya godimo ya swikiri ka mading lefaseng ka bophara ka 2017, gomme se se akanyetšwa go hlatlogela go dimilione tše 629 ka 2045.

Bothata botee bjo bo sa tlwaelegilego eupša bjoo bo sa elwego tlhoko ya bolwetši bja kelo ya godimo ya swikiri ka mading ke go palelwa ke go emiša lenaka, e lego go se tsogelwe ga setho sa bonna le go se tsogelwe nako ye telele go kgontšha motho go tsenela tša thobalano ka tsela ye e kgotsofatšago.

Go se tsogelwe ga setho sa bonna go begilwe go 49% tša bakgathatema ba banna bao ba nago le bolwetši bja swikiri go la Engelane, 35.8% ka Ithali, 77.1% ka Afrika Borwa, le 67.9% go la Ghana.

Eupša dipego tše dingwe ka kontinenteng ya Afrika di fapana kudu, ka gona banyakišiši ba bapeditše dipego go bona ka moo go se tsogelwe ga setho sa bonna go atilego ka gona go balwetši bao ba nago le kelo ya godimo ya swikiri ka mading, le go lemoga kgonagalo ya go ba le kamano le mmele o montši gammogo le kelo ya godimo ya swikiri mmeleng.

Banyakišiši ba nyakile tshedimošo go makgobapuku a PubMed, Web of Science, Cochrane Library, Scopus, PsycINFO, African Journals Online, le Google Scholar go hwetša dinyakišišo tše di lebeletšego go se tsogelwe ga setho sa bonna go balwetši bao ba nago le kelo ya godimo ya swikiri ka mading.

Ba šomišitše mekgwa ye e fapafapanego ya tirišo ya dipalopalo go sekaseka dikutollo tša dinyakišišo tše 13 tšeo di bilego le palomoka ya bakgathatema 3,501.

Ba dirile tshekatsheko ya go kwa maikutlo go kgonthišiša gore ga go dinyakišišo tšeo di hueditšego tše dingwe, tšeo di tla fetošago kakanyo ka kakaretšo ya go ata ga go se tsogelwe ga setho sa bonna go bakgathatema.

Dinyakišišo di utollotše gore go se tsogelwe ga setho sa bonna go be go atile go 71.45% tša balwetši ba banna bao ba nago le kelo ya godimo ya swikiri ka mading ka Afrika.

Ba hweditše gore balwetši bao ba nago le swikiri bao ba bego ba na le mmele o montši wo o laetšago go nona ba be ba na le kgonagalo ya makga a 1.26 go feta a go itemogela go se tsogelwe ga setho sa bonna.

Ba hweditše gape gore balwetši bao ba nago le swikiri bao taolo ya swikiri ya bona mading e bego e le gabotse, bjalo ka ge go laeditšwe ke kelo ya klukhose ka mading ya 7%, kelo ya taolo ya swiking mading ya nako ye telele, go be go na le kgonagalo ya 7% ya go itemogela go se tsogelwe ga setho sa bonna.

Dinyakišišo di na le ditšhitišo tše mmalwa tšeo di swanetšego go elwa tlhoko go dinyakišišo tša ka moso.

Sa pele, go boima go laetša ge e ba dipoelo go tšwa ka dinageng tša go fapafapana di emetše kontinente ka bophara ka lebaka la gore ga go datha ye e hweditšwego go Afrika ka bophara.

Sa bobedi, dinyakišišo di lebeletše fela dingwalwa tše di ngwadilwego ka Seisimane, se se šupa gore dinyakišišo di ka ba di hloka datha ye bohlokwa ye e gatišitšwego ka dipolelo tše dingwe.

Dipoelo tše di bontšha gore go ata ga go se tsogelwe ga setho sa bonna go balwetši bao ba nago le twetšiswikiri ka Afrika go phela go le godimo.

Banyakišiši ba šišinya gore dinaga di swanetše go tla ka maitekelo a go tsena seemo ka bogare ao a sepelelanago le naga ye nngwe le ye nngwe.