Mokgwa wa Ditshepedišo o Hlaola Dilaodi tše Bohlokwa tša Kankere ya Molomo wa Polelo ya go ba le HPV

Mokgwa wa Ditshepedišo o Hlaola Dilaodi tše Bohlokwa tša Kankere ya Molomo wa Polelo ya go ba le HPV

Abstract

Kankere ya molomo wa popelo e sa le ketapele ya bolwetši bjo phegelelago le bjo kotsi go fetišiša magareng ga basadi lefaseng ka bophara le gona e hlotše mahu ao a fetago a 250,000 ka ngwaga wa 2019.

Palo ye e ka bago diphesente tše masomesenyane-hlano tša malwetši a kankere ya molomo wa popelo e amana le phetetšo ye e phegelelago ya baerase e kotsi kudu yeo e fetelago ka tsela ya thobalano (HPV), gomme diphesente tše masomešupa tša ona di amana le go ba karolo ya baerase go tlhamego ya ditšini.

Phetetšo ya HPV e tliša diphetogo tše itšego ka kgokaganong ya taolo ya disele tše di nago le phetetšo tša kankere tšeo di phekolago, di akanyago tlholego le go ba bohlokwa.

Mo, re dirile tshekatsheko ya maemo a ditiragalo tša diphetogo tša kgokagano ya taolo, le diproteine tše di amanago le yona tša taolo, go kankere ya molomo wa popelo tše di nago le phetetšo ya HPV.

Re šomišitše tshekatsheko tsela ye e šomago gabotse go bontšha gore dikankere tša popelo tše di nago le phetetšo ya HPV di nago le dipelaetšo tša ditshepedišo tše mmalwa tša disele, kudukudu go tšeo di amanago le go fetogafetoga ga disele go ya ka dikgato, maethosese, saethokhsene le temoši ya boitšhireletšo bja disele.

Ka go šomiša dikakanyo tša mananeokhomphutha, re utollotše gore dikankere tša molomo wa popelo tše di nago le phetetšo ya HPV di laolwa ke dintlha tša kopišo go akaretša, SOX2, E2F, NANOG, OCT4, and MYC, tšeo di laolago ditshepedišo tša go fapafapana tše bjalo ka mpshafatšo ya disele tša motheo tae di nago le kankere, le go atafala le go fapafapantšhwa ga disele tše di nago le dišo.

Ka go sekasekwa ga dikinase tše boima tša taolo, re utollotše dikinase tša proteine tše di gakatšwago ke maethotšene; magareng ga tše dingwe, MAPK1, MAPK3 le MAPK8, le dikinase tše di theilwego godimo ga saetlelini; magareng ga tše dingwe, CDK1, CDK2 le CDK4, bjalo ka dikinase ye bohlokwa ye e laolago ditshepedišo tša payolotši go dikankere tša molomo wa popelo tše di nago le phetetšo ya HPV.

Ge di tšewa mmogo, re utolla sebopego sa ditsela tša taolo tše bohlokwa le diphrotheine go dikankere tša molomo popelo tše di nago le phetetšo ya HPV, tšeo ka moka di ka fanago ka ditšweletšwa tše diokobatši tše di nago le maatlakgogedi go dikalafo tša ka moso.

Summary Title

Go utollotšwe ditšweletšwa tša diokobatši tše di ka alafago kankere ya molomo wa popelo ye e bakwago ke HPV

Banyakišiši ba utollotše dimolekhule le ditsela tše dingwe tša mohuta o itšego bjalo ka ditšweletšwa tša seokobatši tše di ka alafago basadi bao ba nago le kankere ya molomo wa popelo ye e amanago le phetetšo ya baerase ye e fetelago ka tsela ya thobalano [[Human Papillomavirus] (HPV).

Go lebeletšwe datha ya balwetši le dikakanyo tše di hwetšwago mananeong a khomphutha, ba šišinya gore dintlha tše mmalwa tša kopišo le diproteine tše dingwe tša temoši, tše di laolago ditshepedišo tše swanago le kgolo le karoganyo ya disele, di ka elwa tlhoko le semeetseng ke dikalafo.

Diphesente tše e ka bago tše 90 tša malwetši a kankere ya molomo wa popelo di hlaga ka dinageng tše di hlabologilego gannyane, moo bogolo bja bolwetši bo tlogago bo le godimo kudu.

Ke kankere ye e lego šoro kudu go basadi, ye e bolayago basadi ba go feta 300 000 lefaseng ka bophara ka ngwaga.

Pele ga dinyakišišo tše, Cancer Genome Atlas Project, magareng ga tše dingwe, e hlophile bontši bja ditšini le diproteine tše di amegago go kankere ya molomo wa popelo.

Mo go kelo ya molekhule, di utollotše ka botlalo ka moo sebopego sa molomo wa popelo wo o nago le kankere se fapanago le popelo ye e phelegilego gabotse.

Dinyakišišo tše di be di nepile go laetša thwii ka moo diphapano tšeo di tšwelelago ka gona; ka mantšu a mangwe, ka moo diproteine le ditšini tše di amegago go dišo tša ka popelong di ka go gakatšwa, tša okobatšwa, tša oketšega le go fokotšega.

Ka go hlaola dimolekhule tše bohlokwa ka go kgokagano yeo e laolago ditšini le diproteine tše, banyakišiši ba ka kaonafatša diokobatši tše di tswaletšego ditsela tša yona tša go ikgetha.

Go hlaola dimolekhule le ditsela tša tšona tša taolo, banyakišiši go tšwa ka nageng ya Zambia le Afrika Borwa ba bapeditše datha ya leabela go tšwa go balwetši ba kankere ya molomo wa popelo bao ba bego ba na le phetetšo ya HPV, balwetši ba kankere bao ba se nago le phetetšo ya HPV, gammogo le datha go tšwa go balwetši bao ba se nago kankere ya molomo wa popelo.

Morago ga go lemoga diphapano tše bohlokwa ka sehlopheng sa bao ba nago le phetetšo ya HPV, ba šomišitše softewere ye maatla go akanya dimolekhule le ditsela tša tšona tša taolo tše di amagego.

Kutollo ya bona ye kgolo e bile ya gore HPV e ama ditsela tša tšona tše di amegago go kgolo le karoganyo ya disele, ka gona bangwadi ba šišinya gore kankere ya molomo wa popelo e ka ikarabela go diokobatši tšeo di elago tlhoko ditsela tše.

Se se thekga dikutollo tša diteko tša kalafo tše di lego gona tšeo dikankere tša molomo wa popelo di bontšhago go ikarabela go phekolo ya godimo go diokobatši tšeo di thibelago ditshepedišo tša go fetogafetoga ga disele.

Ditsela tše di amegago godimo ga kokomoga le boitšhireletšo le tšona di ile tša amega ka dinyakišišong tše.

Banyakišiši ba re go nyakega mošomo o montši go hwetša diphapano magareng ga ditsela tša dimolekhule tše di amegago go mehutahutana ya dikankere tše di fapanego.

Ka ge e le gore palo ye e ka lekanago 95% ya malwetši a kankere ya molomo wa popelo di amana le phetetšo ya phegelelo ya HPV ye kotsi kudu, go utolla ka moo bolwetši bjo bo kgokaganago le dimolekhule ka mmeleng go bohlokwa go hwetša dikalafo tše kaone go basadi ka Afrika le lefaseng.