Mokgwa wa go Seketša Tšhelete wa go šomiša Phišo ya Letšatši go Thuša Kgetho ya Setlabelo sa go Kgoboketša Mahlasedi a Letšatši le go Lekanya ka Maleba Setlabelo sa go Ruthufatša Meetse ka Mahlasedi a Letšatši

 Kgetho ya mohuta wa setlabelo sa go ruthufatša meetse ka mahlasedi a letšatši wo o ka šomišwago le palo ya ditlabelo tše di kgethilwego tšeo di ka šomišwago ka moragonyana, ke diphetho tše bohlokwa tša peakanyo, tšeo di ka huetšago kudu kgoketšo ya tša ekonomi ya ditlabelo tša go ruthufataša meetse ka mahlasedi a letšatši.

Ka mo sengwalweng se, mokgwa wa go seketša tšhelete wa go šomiša phišo ya letšatši o a hlangwa ka nepo ya go diriša khomphutheng kelo ya maleba ye e ka thušago go kgetheng ga setlabelo sa maleba sa go kgoboketša phišo ya letšatši seo se ka šomišwago go ruthufatša meetse ka mahlasedi a letšatši le go tseba bogolo bja maleba bjo bo lekanego bja ditlabelo tša go ruthufatša meetse ka mahlasedi a letšatši ge setlabelo sa go kgoboketša phišo ya letšatši se kgethilwe.

Kelo ya go bapetša enetši ka tolara, ge e hlakantšwe bjalo ka tšweletšo ya ngwaga ka ngwaga ya enetši ya phišo mo ngwageng wo o tlwaelegilego, ka seo se bitšwago bogolo bja “lefelwana le lekaone” bja arei ya setlabelo sa kgoboketšo, ge e arotšwe ka tshenyegelo ya ngwaga ka ngwaga ya lebakanako, go lebeletše bophelo bja waranti le tshenyegelo ya peleng ya setlabelo sa kgoboketšo ya phišo, e šišintšwe bjalo ka taelo ya go bapetša go seketša tšhelete ga ditlabelo tše di fapafapanego tša ditlabelo tša go kgoboketša phišo.

Gore go tsebje bogolo bja maleba bja setlabelo mabapi le lefelwana le lekaone bjo bo ka šomišwago ka go setlabelo se itšego sa go ruthufatša meetse ka mahlasedi a letšatši, yeo ka yona go hlakanywago enetši ka tolara, Bolengmoka bja Bjale bja Dipoloko tša Phišo ya Letšatši bo šomišitšwe bjalo ka mošomo wa maikemišetšo wo o ka oketšwago.

Mehuta ye lesome (10) ye e fapafapanego ya ditlabelo tša go kgoboketša phišo ya letšatši go ruthufatša meetse (tše 5 tša papetla gomme tše 5 tša mohuta wa tšhupu ya ka ntle), tšeo di elwago ke Koparase ye e bitšwago Solar Ratings & Certification Corporation (SRCC), di ilwe tša elwa go ya ka senywakwa sa enetši ka tolara ka go diriša mokgwa wa go seketša tšhelete wa go šomiša phišo ya letšatši wo o hlalošitšwego ka mo dinyakišišong.

Lefelong le lekaone la go kgoboketša phišo ya letšatši go setlabelo sa go ruthufatša meetse ka mahalsedi a letšatši, mothamo wa maleba wa tanka ya go boloka meetse a go fiša le palophatlo ya godimodimo ya mahlasedi a letšatši le yona e a laolwa.

Mothamo wo o nyakegago wa meetse a go fiša o a fokotšega ge lefelo la go kgoboketša phišo le oketšega mola e le gore palophatlo ya mahlasedi a letšatši yona e oketšega, fao go felelago koketšego ye nnyane, go fihla ge e thapa ka boleng bja kopanyo.

Mo dinyakišišong tša bjale tša seemo fao morwalo wa thempheretšha wo o nyakegago e lego 50 °C gomme setlabelo sa go ruthufatša meetse ka phišo ya letšatši se beilwe ka bogareng bja Zimbabwe (ka lathitšhute ya 19° S le lonkitšhute ya 30° E), mohuta wo o kgethilwego wa setlabelo sa go kgoboketša phišo se ile sa ba sa mohuta wa papetla, gomme sona se fihleletše dintlha tša godimo tša enetši ka tolara tša 26.1 kWh/$.

Bogolo bja godimodimo bja mohuta wo wa setlabelo sa go kgoboketša phišo seo se ka šomišwago go ruthufatša meetse ka mahlasedi a letšatši lefelong la dinyakišišo ka ga seemo ke bja 18 m2 ka m3 ya nyakego ya meetse a go fiša ya ka mehla; ka mothamo wa poloko ya meetse a go fiša wa 900 l/m3; ka palophatlo ya godimodimo ya mahlasedi a letšatši ya 91%.

Le ge e le gore mokgwa wa sengwalwa se o šomišitšwe fela go setlabelo sa go rutufatša meetse ka mahlasedi a letšatši sa thempheretšha ye itšego ye e dirišwago, lefelong le itšego, e ka kgona go dirišwa gabotse go setlabelo se sengwe sa go ruthufatša meetse ka mahlasedi a letšatši le ka lefelong lefe goba lefe le lengwe.

Bašomi ba tša mahlale ba akanya kgetho ya go se ture legannyane, ya go ruthufatša meetse ka mahlasedi a letšatši ka Zimbabwe

 Ka ge Zimbabwe e swere bothata mabapi le nyakego ya mohlagase, mmušo o šišintše gore go šomišwe mananeo a go ruthufatša meetse ka mahlasedi a letšatši go fokotša nyakego ya mohlagase.

Dinyakišišo tše di utollotše setlabelo sa go se ture le gannyane sa go ruthufatša meetse ka mahlasedi a letšatši seo se loketšego Zimbabwe bokaone, ka go šomiša mokgwa wo o ka dirišwago ka nageng efe goba efe.

 Setlabelo sa go ruthufatša meetse ka mahlasedi a letšatši se šomiša redieišene go tšwa letšatšing go ruthufatša meetse gore a šomišwe ka gae, gomme ka Zimbabwe, setlabelo se se thoma go ba kgetho ye e nago le kgoketšo ka ge naga e itemogela go wešwa ga mohlagase ka lebaka la go imelwa ga ona.

Le ge go le bjale, mananeo a a ka tura gomme mehuta le maina ao a fapafapanego a na le dibopego le bogolo bjo bo fapafaoanego bja ditlabelo tše, le bokgoni bjo bo fapafapanego bja go ruthufatša meetse gabotse.

Banyakišiši ba šomišitše mokgwa wa go seketša tšhelete wa go hwetša bogolo bja maleba bja setlabelo sa go kgoboketša mahlasedi a letšatši sa go ruthufatša meetse seo se tlago amogela phišo ye ntši go tšwa letšatšing ka tshenyegelo ya fasefase.

 Go hwetša “lefelwana le lekaone” banyakišiši ba ile ba hwetša enetši ya phišo yeo setlabelo se sengwe le se sengwe se ka kgoboketšago phišo letšatšing ngwaga ka moka, gomme ba e arola ka tshenyegelo ya yona ya ditolara go hwetša kelo ya enetši ka tolara.

Dinyakišišo di šomišitše mokgwa wa Bolengmoka bja Bjale bja Dipoloko tša Mahlasedi a Letšatši go dimotlolo tša maina a 10 tša diruthufatši tša meetse ka mahlasedi a letšatši gomme ba di bea go ya ka maemo a tšona go thoma ka enetši ya godimodimo ka tolara go fihla go ya fasefase.

 Banyakišiši ba šomišitše gape mothamo, goba tekano ya meetse yeo setlabelo se sengwe le se sengwe se ka kgonago go ruthufataša meetse go tseba kelo ya enetši ka tolara.

Se ke ka lebaka la gore ge setlabelo sa go kgoboketša mahlasedi a letšatši se le se segolo, ke meetse a mannyane a go fiša ao a ka bago ka gare ga setlabelo seo, gomme dinyakišišo tše di ikemišeditše go hwetša “lefelwana le lekaone” magareng ga mothamo wa meetse ao a ruthufaditšwego le bogolo bja setlabelo sa go kgoboketša phišo.

 Dinyakišišo di dirile diteko go ditlabelo tše 10 tša go ruthufatša meetse ka thempheretša ya 50 C, e lego thempheretša ye e tlwaelegilego ya ka bogareng bja Zimbabwe yeo e lego go lathitšhute ya 19° ka Borwa le lonkitšhute ya 30° ka Bohlabela.

Banyakišiši ba utollotše gore kgetho ye kaone, ya go se ture legannyane, ya go ruthufatša meetse ka mahlasedi a letšatši e bile setlabelo sa go kgoboketša mahlasedi a letšatši sa papetla seo se nago le enetši ya godimodimo go ya ka dintlha tša go diriša tolara ka dikhilowate tše 26.1 ka diiri ka tolara (kWh/$).

Ka mohuta wo o kgethegilego wa setlabelo sa go ruthufatša meetse ka letšatši, banyakišiši ba hlakantše gore e ka kgona go ruthufatša dilitara tše 900 tša meetse ka go šomiša 91% ya redieišene ya mahlasedi a letšatši ao e a hwetšago letšatšing.

Dipoelo tše di amega go ditlabelo tša go ruthufatša meetse ka mahalsedi a letšatši ka Zimbabwe, eupša banyakišiši ba šišintše gore mokgwa wo ba o šomišitšego ka mo dinyakišišong o ka šomišwa go ditlabelo dife goba dife tša go ruthufatša meetse ka mahlasedi a letšatši lefelong lefe goba lefe.