Skip to main content
SearchLoginLogin or Signup

Ka 2021, bontši bja badudi ba Ethiopia ba be ba tseba ka moo Covid-19 e ka thibelwago, eupša bontši bja bona ba be ba sa šomiše tsebo ya bona go ba tlwaetšo

Northern Sotho translation of DOI: 10.1371/journal.pone.0234585

Published onOct 02, 2023
Ka 2021, bontši bja badudi ba Ethiopia ba be ba tseba ka moo Covid-19 e ka thibelwago, eupša bontši bja bona ba be ba sa šomiše tsebo ya bona go ba tlwaetšo
·

Tsebo le tlwaetšo go thibelo ya leuba la COVID-19 magareng ga badudi ba Ethiopia.

Dinyakišišo tše di dirwago ka nako e tee go bakgathatema ba bantši tša inthaneteng

Matseno

Bolwetši bja go tšwa go leuba la coronavirus (COVID-19) bo lemogilwe bjalo ka tlhobaelo ya boditšhabatšhaba le go ba leuba go tloga mola go dirwago kgoeletšo ka Mokgatlo wa Maphelo wa Lefase (WHO) bjalo ka bolwetši bjo bo phulegilego.

Maikemišetšo

Morero wa dinyakišišo tše ke go lekola tsebo le ditlwaetšo go thibelo ya leuba la COVID-19 magareng ga badudi ba Ethiopia.

Mekgwa

Go dirilwe dinyakišišo tša inthaneteng tša di dirwago ka nako e tee go bakgathatema ba bantši magareng ga sampole ya badudi ba Ethiopia ka tšhomišo ya dipolatefomo tša leago tša neteweke ya mongwadi ka dikgokagano tše di tumilego tša leago e lego Facebook, Telegram, le emeile.

Go šomišitšwe sampole ya senoopolo go laletša bakgathatema.

Ka go dira bjalo, re atlegile go kgoboketša diphetolo tša bakgathatema ba 341 go tloga ka Aporele 15 go fihla ka 22, 2020.

Datha ye e kgobokeditšwego e sekasekilwe ka softewere ya STATA ya bešene ya 14 gomme gwa šomišwa dipalopalo tše di hlathollago go fa kakaretšo ya tsebo le ditlwaetšo tša setšhaba go leuba la COVID-19.

Dipoelo

Bontši bja batho bao ba fetotšego ba 80.5% e bile banna.

Bakgathatema bao e ka bago ba 91.2% ba kwele ka ga leuba la COVID-19.

Go feta moo, godimo ga bakgathatema ba 341 ba 90.0%, 93.8% ya bona ba be ba tseba gore leuba la COVID-19 le thibelwa ka go tlogela sekgoba magareng ga batho le go hlapa diatla kgafetšakgafetša.

Se se bontšha gore tsebo ya thibelo ya bakgathatema go COVID-19 ka go tlogela sekgoba magareng ga batho le go hlapa diatla kgafetšakgafetša e be e le godimo.

Le ge go le bjalo, godimo ga bakgathatema ba 341, ke fela ba 61%,84% ba bona bao ba bego ba ela tlhoko go tlogela sekgoba le go hlapa diatla kgafetšakgafetša go thibela COVID-19.

Mafetšo

Bontši bja bakgathatema ba tsebile ka ga ditsela tša go itšhireletša kgahlanong le leuba la coronavirus (COVID-19), eupša go bile le bothata bjo bogolo bja go phethagatša tsebo ye ya thibelo go ba tlwaetšo.

Se se bontšha gore go na le sekgoba sa phethagatšo magareng ga go ba le tsebo ka ga thibelo ya COVID-19 le go e phethagatša go ba ditlwaetšo go lwantšha go phatlalala ga COVID-19 magareng ga badudi.

Ka gona, lekala le le nago le maikarabelo le swanetše go bea šedi go kabo ya temošo le thuto go badudi mabapi le go phethagatšwa ga tsebo ya thibelo go ya go ditlwaetšo.


Ka 2021, bontši bja badudi ba Ethiopia ba be ba tseba ka moo Covid-19 e ka thibelwago, eupša bontši bja bona ba be ba sa šomiše tsebo ya bona go ba tlwaetšo

Ka 2021, bontši bja badudi ba Ethiopia ba be ba tseba ka moo Covid-19 e ka thibelwago, eupša bontši bja bona ba be ba sa šomiše tsebo ya bona go ba tlwaetšo

Ka 2021, banyakišiši ba begile gore bontši bja badudi ba Ethiopia ba be ba tseba gore go tlogela sekgoba le go hlapa diatla go ka thuša go thibela go phatlalala ga SARS-CoV-2, e lego baerase yeo e hlotšego leuba la Covid-19 lefaseng ka bophara.

Eupša banyakišiši ba boletše gore bontši bja bona ba be ba sa tloge ba phethagatša maele a go ba tlwaetšo, ka gona ba šišintše gore balaodi ba šome ka maatla go hlohleletša batho go obamela ditaelo.

Covid-19 ke bolwetši bjo šoro kudu bjo bo amanago le go hema bjo bo phatlaletšego le lefase ka lebelo le go tšhošetša go imela mananeo a maphelo le diekonomi a dinaga tše di hlabologago tše bjalo ka Ethiopia.

Mmušo o file badudi tshedimošo, bjalo ka karolo ya seemo sa tšhoganetšo, go thuša go thibela go phatlalala ga baerase ka go hlapa diatla kgafetšakgafetša le go tlogela sekgoba magareng ga bona le batho ba bangwe.

Dinyakišišo tše di dirile diphatišišo ka badudi ba Ethiopia go lekola temogo ya bona ya magato a a thibelo, le ge e ba ba be ba phethagatša tsebo yeo ba nago le yona

Banyakišiši ba hlamile lenaneopotšišo la dinyakišišo la inthaneteng le go abelana ka lona go dikgokagano tša leago.

Ba botšišitše batho dipotšišo tša motheo, ge e ba ba kwele ka leuba la Covid-19 le magato a thibelo, le ge e ba ba tloga ba hlapa diatla tša bona le go tlogela sekgoba magareng ga bona.

Batho ba 341 ba phethile diphatišišo tša inthaneteng, moo bao ba fetago 80% e bego e le banna.

Banyakišiši ba boletše gore bontši bja bafetodi bao ba bego ba e tšwa dinagaseteropong ebile ba rutegile kudu, ba be ba tseba gore ditemošo tše bjalo ka go tlogela sekgoba, go efoga go kgoma difahlogo tša bona le go gokarana, go ka thuša go thibela phetetšo.

Ka kakaretšo, batho ba go feta 90% bao ba kgathilego tema go diphatišišo ba be ba tseba seo se ka dirwago go thuša go thibela phatlalalo ya Covid-19, eupša ke fela 61% bao ba boletšego gore ba be ba tlogela sekgoba magareng ga bona, le 84% ba boletše gore ba be ba hlapa diatla tša bona kgafetšakgafetša.

Ka dinyakišišo tše, Ethiopia e ba karolo ya dinaga tše dingwe tše ntši tše di lebeletšego ka moo badudi ba tšona ba tlogago ba lemoga ka ga Covid-19 le magato a thibelo.

Eupša banyakišiši ba boletše gore ga se ba hwetša dinyakišišo tše dingwe tše ntši tšeo di bego di tloga di lebeletše ka moo temogo ye e phethagaditšwego ka gona.

Gabotsebotse, ba boletše gore mošomo wa bona o bontšha gore temogo goba tsebo ga e šupe gore go bile le phetogo ya maitshwaro.

Banyakišiši ba lemoša gore dipoelo tša bona di ka no ba di sa emele setšhaba ka kakaretšo ka ge lenaneopotšišo la dinyakišišo le be le hwetšagala fela go batho bao ba nago le inthanete le bao ba šomišago dikgokagano tša leago.

Le ge go le bjalo, ba bolela gore balaodi ba swanetše go šoma ka maatla go feta go tsebiša setšhaba mabapi le thibelo ya Covid-19, eupša ba hwetše ditsela tša go hlohleletša badudi go bea tsebo ya bona go phethagatšo.

Banyakišiši ka moka bao ba sepedišitšego dinyakišišo tše ba be ba etšwa diyunibesithing tša Ethiopia, le bakgathatema ka moka e be e le badudi ba Ethiopia.


Connections
1 of 5
Comments
0
comment
No comments here
Why not start the discussion?